Fantasia Quasi Una Sonata: Après une lecture de Khnopff

(Odusseia = nostos – exploration)

JANUS A/B   0          katabasis › anabasis

            attacca:

…un Fosset nous sépare…    1          "Erträumte Natur"

            attacca:

…en écoutant [du] Schumann…       2          "On n’a que Soi"

            attacca:

…Lawn-Tennis…      3          "Memories": To the Daughters of Atlas & Pleionè

            attacca:

…Acrasia, or the Færie Queen…/…L’Offrande…  4          "Nevermore:Eenzaamheid:Isolement: Secession"

            attacca:

…des Caresses…       5          El Jardin de Senderos que se Bifurcan

            LabyrinUoß                Stéphane Umberto Jorge K. Dedalus: Tlön ed., 1940         

            attacca:

JANUS B/A: …Sleeping Medusa… 0          anabasis › katabasis

(Odusseia = exploration – nostos)

Mirrors of an Exhibition II

De titel van dit werk: Fantasia Quasi Una Sonata: Après une Lecture de Khnopff (januari 2005) is een duidelijke zinspeling op het werk voor piano Fantasia Quasi Una Sonata: Après une Lecture de Dante van Franz Liszt, waarin de componist experimenteert en o.m. de vorm transformeert, zoals Beethoven het een halve eeuw vroeger had gedaan met zijn twee pianosonates op. 27: Sonata Quasi Una Fantasia.

De ondertitel, Mirrors of an Exhibition II – d.i. two/too – zinspeelt niet alleen op Moessorgski en Ravel, die het werk voor piano orkestreerde en tevens her-creëerde, maar is ook een (weer)spiegel(ing) – ‘reflection’, zoals in Lewis Carrolls Trough the Looking-Glass en mijn eigen Songs from Alice (2001-3).

De compositie die vanavond wordt uitgevoerd is een her-creëring én tevens een concertversie van een quasi-virtuele, veel langere – 1 uur durende – versie uit 2004 met een veel grotere bezetting: 25 musici en een zangeres. Díe ‘orkestversie’ mag trouwens nooit in een concertzaal worden uitgevoerd, wel in een museum dat alleen het kader mag zijn voor dit muziektheater uitgebreid met video’s en happenings.

Intrinsiek zijn beide werken evenzeer een reflectie van/op een grote retrospectieve van de Belgische symbolist Khnopff (Brussel 2003-4). Deze ‘gelaagde’ compositie is inhoudelijk een vervolg op mijn voorgaand werk Songs from Alice. Ten tweede is het een symbolische rite of passage: veel allusies (zowel open als bedekt) op Die Zauberflöte en Dante’s La Divina Commedia. En ten derde is het ook autobiografisch: de compositie volgt de Zijde Route. Gedurende de 5.000 km tocht van Islamabad-Pakistan naar Beijing-China ervaart de reiziger een culturele schok door de continue confrontatie van ‘het Westen’ met ‘het Oosten’ – en vice-versa. Sinds 2.500 jaar, sinds Alexander de Grote en de Gandhara cultuur, is er een wisselwerking, een beïnvloeding, een integratie van culturen, wat véél verder gaat dan die actuele oppervlakkige trendy cross-overs…

Zoals Janus heeft mijn werk (toevallig in januari geschreven…) twee gezichten: een traditioneel en een experimenteel. Zoals de Odusseia of Ulysses – Homeros of Joyce: uw keuze – plaatst het de toehoorder tussen een nostos, nl. terug naar onze oorsprong, onze roots, en een ontdekkingstocht. In mijn ogen evenwel is het ene aspect precies de spiegel van het andere; het ene is onmogelijk zonder het andere, en de weerspiegelingen zijn oneindig…

Fantasia Quasi Una Sonata: Après une Lecture de Khnopff werd gecomponeerd in opdracht van TRANSIT, en aldaar gecreëerd op 1 oktober 2005 door Ensemble Recherche. (Claude A. Coppens)